นิ่วในไตเป็นอย่างไร? รวมสัญญาณเตือนที่กำลังบอกคุณว่าคุณเป็นนิ่วในไต!

โรคนิ่วในไต สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งผู้ใหญ่หรือแม้กระทั้งในวัยหนุ่มวัยสาว โดยเป็นนิ่วที่พบได้มากกว่านิ่วในอวัยวะอื่นๆ

บทความนี้เราจะมาทำความรู้จักกับนิ่วในไตกัน ว่ามีเหตุที่เกิดจากอะไร รวมทั้งมีอาการอย่างไรบ้าง เพื่อบอกให้คุณเตรียมความพร้อมในการสังเกตสัญญาณเตือนภัยของโรคนิ่วในไตกันไว้

นิ่วในไต คืออะไร

นิ่วในไตเป็นการตกผลึกของสารก่อนิ่วในไตจนเกิดเป็นก้อน ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นผลึกแคลเซียมออกซาเลต และก็บางครั้งอาจจะเป็นแคลเซียมฟอสเฟต ยูริก หรือสารอื่นๆได้ด้วยเหมือนกัน ทำให้นิ่วมีหลายประเภทและก็มีขนาดที่แตกต่างกันไป อาจเกิดขึ้นก้อนเดียวหรือหลายก้อน แม้จะเกิดขึ้นในไต แต่ว่าก้อนนิ่วก็หลุดลงมาในท่อไตจนถึงรอบๆกระเพาะปัสสาวะได้

นิ่วในไตพบได้มากในคนทุกเพศทุกวัย แต่ส่วนใหญ่เพศชายจะมีโอกาสเป็นนิ่วได้มากกว่าเพศหญิงราวๆ 3 เท่า และก็ในประเทศไทยพบผู้เป็นโรคนี้บ่อยครั้งในทางภาคเหนือแล้วก็ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งอาจเกิดจากสิ่งแวดล้อม รวมทั้งวัฒนธรรมการทานอาหารที่แตกต่างกัน

ปัจจัยที่ทำให้เกิดนิ่วในไต

โรคนิ่วในไตโดยมากมีสาเหตุจากหลายๆปัจจัยด้วยกัน อย่างเช่น

• การอยู่ในที่ที่มีอากาศร้อน ทำให้ร่างกายสูญเสียเหงื่อได้ง่าย ประกอบกับการกินน้ำน้อย ก็เลยทำให้ปัสสาวะมีความเข้มข้นสูงมากขึ้น แล้วก็เกิดเป็นก้อนนิ่วได้
• การทานอาหารบางอย่างเป็นประจำ อาทิเช่นอาหารที่มีแคลเซียมสูง มีโปรตีนสูง หรือมีโซเดียมสูง เป็นต้น ทั้งนี้การทานอาหารจะถือได้ว่าปัจจัยเสี่ยงก็เมื่อมีสิ่งที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงอื่นๆร่วมด้วยด้วยเหตุนี้ ผู้ที่มีสุขภาพดีจึงสามารถกินอาหารพวกนี้ได้โดยที่บางครั้งอาจจะไม่เป็นผลต่อการเกิดโรค

การมีสภาวะยูริกในเลือดสูง ใน ผู้ที่เป็นโรคเกาต์ หรือผู้ป่วยโรคมะเร็งที่อยู่ในช่วงการรับเคมีบำบัด และคนที่กำลังใช้ยาที่มีฤทธิ์ต้านการขับกรดยูริก เช่น ยากันชักเฟนิโทอิน (Phenytoin) เป็นต้น

ลักษณะของนิ่วในไต

นิ่วในไตอาจส่งผลให้เกิดอาการเจ็บปวดอย่างรุนแรงหรือปวดเพียงเล็กน้อยก็ได้ โดยนิ่วสามารถเคลื่อนที่ไปในท่อไตและจะก่อให้เกิดอาการปวดตามมา นอกจากนี้บางทีอาจรู้สึกถึงอาการปวดที่รอบๆหลัง สีข้างและก็ปวดล้าไปถึงท้องน้อยหรือที่ขาหนีบเป็นช่วงๆส่วนอาการอื่นๆได้แก่ มีอาการเคืองเวลาปัสสาวะหรือมีอาการปัสสาวะขัด ปัสสาวะเป็นเลือด หรือมีทรายออกมากับปัสสาวะ คลื่นไส้อาเจียน ฯลฯ

สัญญาณอันตรายนิ่วในไต

ถ้าเกิดคุณมีลักษณะอาการไม่ปกติ คุณควรไปพบแพทย์ เพราะอาจชี้ได้ว่ากำลังเข้าข่ายของอาการนิ่วในไต

1. ปวดท้องบริเวณบั้นท้ายหรือท้องน้อยที่ข้างใดข้างหนึ่งเพียงด้านเดียว
2. รู้สึกปวดบิดๆเกร็งๆเป็นช่วงคล้ายกับอาการท้องเดิน หรืออาการปวดประจำเดือน
3. บางทีอาจรู้สึกเจ็บปวดเป็นชั่วโมงๆหรือปวดตลอดทั้งวันก็เป็นได้
4. อาจมีลักษณะของการปวดลุกลามจากบั้นท้ายไปถึงบริเวณอัณฑะ หรือช่องคลอดด้านเดียวกัน
5. มีอาการปวดแบบเป็นๆหายๆไม่หายสนิท หรือนานๆครั้งเป็นที ซึ่งหากก้อนนิ่วไม่หลุดออกมา ก็จะปวดอยู่แบบนั้นไปเรื่อยๆ
6. มีอาการใจสั่นหวิว ใจสั่นหรือคลื่นไส้ อาเจียน
7. ถ้าเกิดมีก้อนนิ่วหลายก้อน หรือก้อนนิ่วมีขนาดเล็กมาก อาจพบเจอก้อนนิ่วเล็กๆคละเคล้าออกมากับปัสสาวะ
8. เมื่อกดรอบๆที่ปวดจะไม่รู้สึกเจ็บ หรือบางครั้งก็อาจรู้สึกสบายขึ้น
9. ถ้าหากมีอาการหนักจะเจ็บท้องพร้อมกับเป็นไข้สูง แม้ว่าจะรับประทานยาบรรเทาอาการปวดแล้วก็ยังไม่หาย

ถ้าเกิดเริ่มมีความรู้สึกว่ามีอาการเจ็บท้องบ่อยๆจนมันทำให้รบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน หรือปวดมากมายจนถึงทนไม่ไหว รับประทานยาบรรเทาปวดก็ไม่หาย ควรจะไปพบหมอโดยเร็ว เนื่องจากว่าก้อนนิ่วอาจมีขนาดใหญ่ ซึ่งอาจจะไปอุดตันส่วนใดส่วนหนึ่งของอวัยวะภายในร่างกาย จนกระทั่งทำให้ทำงานไม่ปกติหรือเกิดการอักเสบขึ้นได้

นิ่วในไตรักษาได้หรือไม่?

นิ่วในไตสามารถรักษาได้ โดยก้อนนิ่วที่มีขนาดเล็กจะรักษาได้ด้วยการดื่มน้ำมากๆเพื่อขับให้นิ่วออกมาทางปัสสาวะ แต่ถ้าหากไม่สามารถขับนิ่วออกมาด้วยวิธีการแบบนี้ได้ แพทย์จะเสนอแนะให้รับประทานยาช่วยขับนิ่วซึ่งมีหลากหลายชนิดด้วยกัน เลือกใช้ตามลักษณะนิ่วของผู้ป่วย และก็ในกรณีที่ก้อนนิ่วมีขนาดใหญ่เกินไปบางทีอาจต้องผ่าตัดใส่เครื่องมือบางชนิดเพื่อเข้าไปกำจัดหรือสลายนิ่ว

เพราะฉะนั้น คุณควรจะปรึกษาหมอตั้งแต่มีสัญญาณเตือน 9 ข้อข้างต้นเพื่อป้องกันไม่ให้อาการของนิ่วในไตเข้าสู่ระยะรุนแรงหรือยากต่อการรักษา และก็เพื่อความปลอดภัยของตัวคุณเอง